Teknolojiyle yok olan lisanlar, yaşamlar...

Bu aralar kaybolan veya kaybolmaya yüz tutmuş, ezilen uygarlıklar ilgimi çekiyor... Yani bu dünyada sadece biz yoktuk ki. Mayalar, Aztekler, firavunlar... ve asla da sadece biz olmayacağız... Milyonlarca yıldır ne uygarlıklar, ne kültürler, ne dünyalar gelmiş geçmiş. ne sevdalar, ne acılar, ne hüzünler, ne mutluluklar yaşanmıştır. bir düşünsenize, ne lisanlar konuşulmuş, ne düğünler yapılmış, ne müzikler dinlenmiş. sonra teker teker birçoğu yok olup gitmiş. bana en çok bir lisanın kaybolması koyuyor. yani üzülüyorum. binlerce yıl konuşmuşlar sonra öle öle kimse kalmamış konuşan. acı...
tam ben böyle düşünürken guardian gazetesinde çok güzel bir slayt gösterisi gördüm. "Survival: We are One" diyerek. Dünyada tükenmekle yüzyüze olan ve insan eliyle yok edilmeye çalışılan medeniyetleri sıralamışlar. Bakmanızı şiddetle tavsiye ederim. Ben yine de size birkaçını göstermek istiyorum...
örneğin, Nepal'de yaşayan ve sayıları giderek azalan Chettri'ler...
- Avustralya'da yaşayan ve binlerce yıldır kökleri kazınmaya çalışılar Aborijinler... dünyanın en yüksek intihar ve çocuk ölüm oranlarına sahipler "Beyaz" abilerinin eseridir!
- Rusya'nın orta kuzeyinde yaşayan Dolganlar. Türki dillerine konuşuyorlar ve nüfusları sadece 7 bin kalmış.
- Andaman Denizi'nde yaşayan çingene "Akabang" halkı. Bağlı oldukları Tayland'da halkla "kaynaşmaları" isteniyor, ama onlar direniyorlar.
- Hindistan'daki Kondh kabilesi. dini törenlerinde insan kurban etmekle tanınıyorlar. Bir maden yatağının üzerinde olan yaşam alanları ve toprakları, bir şirket tarafından ele geçirilmek üzere.
- Endonezya'da yaşayan Kombai'ler... Hükümetin göz diktiği ormanlarını kaybetmelerine çok az kaldı. Bir de evlenmeleri için, beğendikleri kadının ailesine, köpek dişinden yapılmış bir kolye hediye etmek zorundalarmış.
- Yine Endonezya'da 9 bin yıl boyunca insanlardan uzak yaşamayı başarmış Mek kabilesi.Hükümet 1963'ten itibaren bölgelerini işgal etmeye başladı.

(Hamiş: guardian gazetesinin linkine göz gezdirmek isterseniz buyrun: http://www.guardian.co.uk/travel/gallery/2009/oct/14/ethical-holidays?picture=354256826)